ΚΑΛΕΣΜΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΣΩΣΗ ΜΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ
Όποιος θέλει και πιστεύει ότι μπορεί να προσφέρει στη θεμελίωση μιας Επιστήμης της Αισθητικής για τις Εικαστικές Τέχνες, καλείται να συνδράμει στην προσπάθεια να συγκροτηθεί ευρεία διεπιστημονική/διακαλλιτεχνική ομάδα εργασίας, προκειμένου η Αισθητική να γίνει επιστημονικός κλάδος και οι Εικαστικές Τέχνες να αποκτήσουν Επιστημονική Θεωρία και Κριτήρια.
Μιχάλης Παπαδάκης
γλύπτης
e-mail: [email protected]
Μιχάλης Παπαδάκης, γλύπτης 24/2/2016
ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ
1. Το Αντικειμενο της Επιστημης της Αισθητικης
Το Αντικείμενο της υποκειμενικής επιστημονικής μας ανάλυσης είναι οι εικαστικές Τέχνες, μέσα από το πλήθος των Αντικειμένων τους (έργων) διαχρονικά.
Κάθε εικαστικό έργο Τέχνης έχει τις ακόλουθες ιδιότητες που το χαρακτηρίζουν:
α) Είναι υλικό σώμα, αποτέλεσμα εργώδους προσπάθειας του ιστορικού Υποκειμένου.
β) Καταλαμβάνει διακριτό χώρο στο περιβάλλον που δημιουργεί το ιστορικό Υποκείμενο για τον εαυτό του.
γ) Η χρησιμότητά του για το ιστορικό Υποκείμενο που το δημιουργεί βρίσκεται αποκλειστικά στη μορφή των παραστάσεων του ίδιου του έργου Τέχνης και ΜΟΝΟΝ.
Αυτές οι τρεις βασικές ιδιότητες του έργου Τέχνης ενσαρκώνουν ταυτόχρονα και τα βασικά στοιχεία της γενικής εικόνας των ιστορικών σταδίων της εξέλιξης της ανθρώπινης δραστηριότητας από τη γέννησή της.
Πιο αναλυτικά, οι ιδιότητες αυτές είναι:
α) Το ότι είναι αποτέλεσμα εργώδους δραστηριότητας που χρησιμοποιεί εργαλεία, φτιάχνει ή προσαρμόζει εργαλεία στους σκοπούς της, χρησιμοποιεί και επεξεργάζεται πρώτες ύλες, προκειμένου να παραχθεί το ειδικό αυτό Αντικείμενο.
β) Το ότι είναι διάκοσμος για το περιβάλλον που δημιουργεί το εκάστοτε ιστορικό Υποκείμενο για τον εαυτό του, με μια ιδιαίτερη σημασία και σήμανση μέσα στα πλαίσια μιας εφαρμοσμένης Αισθητικής.
γ) Το ότι είναι σύνθεση αξιών από σχήματα, χρωματικές ποιότητες και πλαστικές φόρμες σε οριοθετημένο όλον-χώρο, που στοχεύει να δώσει την παράσταση ενός κατά πολύ ευρύτερου και με ασαφή όρια Περιβάλλοντος-Όλου (Κόσμου) ταυτόχρονα με την προσέγγιση στις αιτίες του.
Στην παράσταση (Μορφή) του έργου Τέχνης εικονίζεται διαισθητικά και μια άλλη παράσταση, η οποία συντίθεται από την αιτιακή (αξιακή) σχέση σχημάτων, χρωμάτων και πλαστικών φορμών: παράσταση της κίνησης της Νόησης, η οποία λειτουργεί με εικόνες, τις οποίες επεξεργάζεται σε Αισθητική Παράσταση (Περιεχόμενο) και μέσα στην οποία συλλαμβάνει και επεξεργάζεται έννοιες και νοήματα.
Στο τρίτο στάδιο, όπου το έργο Τέχνης αναδύεται ως διακριτό Αντικείμενο, ενσωματώνει και τις δύο πρώτες ιδιότητες, και με αυτόν τον τρόπο γίνεται για τη Νόηση Εικόνα-Αντικείμενο της ουσιαστικής της πράξης, που είναι η νοητική διαδικασία, και έτσι ωθείται η Νόηση να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στην Αισθητική και την καλλιέργειά της, και κατ’ επέκταση της Γνώσης.
2. Η επιστημονικη μεθοδολογια της Επιστημης της Αισθητικης
Η επιστημονική μεθοδολογία της Επιστήμης της Αισθητικής είναι αυτή της Επιστήμης της Λογικής, με τη διαφορά ότι οι μορφές κίνησης του περιεχομένου της Λογικής βρίσκουν την παράστασή τους στις μορφές παράστασης του Αντικειμένου της, του έργου Τέχνης, απ’ όπου εξάγονται και τα κριτήρια της αλήθειας της επιστημονικής θεώρησής του.
Με τον τρόπο αυτό η Λογική, μέσα από το έργο Τέχνης, αποκτά εξωτερικές μορφές (παραστάσεις) και της δικής της κίνησης, στις οποίες περιέχονται η καταγωγή και οι βεβαιότητες της ύπαρξής της.
Στο έργο Τέχνης, η Λογική αποκτά την παράσταση της καταγωγής της από το Όλον της ανθρώπινης δραστηριότητας (και όχι μόνο της Νόησης), που είναι ταυτόχρονα και το δικό της κριτήριο.
Η ταύτιση της πνευματικής και της χειρονακτικής εργασίας στο έργο Τέχνης πάντοτε αναιρούσε και αναιρεί τον ιστορικό διαχωρισμό αυτών των δύο μορφών της ανθρώπινης εργασίας και έθετε και θέτει το αίτημα της καθολικής ταύτισης τους.
Ως εκ τούτου, οφείλουμε στην υποκειμενική μας θεωρία να αναζητούμε και να ορίζουμε το είδος του Αντικειμένου (αντικειμένου Τέχνης και όροι παραγωγής του), τη σχέση του με τα άλλα Αντικείμενα (αντικείμενα γενικά και όροι παραγωγής τους), προκειμένου να προσεγγίζουμε την Ουσία της Φύσης του, που είναι η Αισθητική ως δομικό στοιχείο της Γνώσης.
Το έργο Τέχνης δεν είναι «φιλοσοφία με άλλα μέσα», όπως συνηθίζεται να λέγεται. Αντίθετα, η Αισθητική Παράσταση, η οποία καλλιεργείται στο έργο Τέχνης ως προϊόν της επεξεργασίας της αισθητηριακής πρόσληψης, είναι ο πυρήνας, γύρω από τον οποίο η Φιλοσοφία επεξεργάζεται και κρίνει τη Θεωρία Γνώσης της.